Folate rất cần thiết cho sự tăng trưởng, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh. Khi cơ thể thiếu hụt axit folic sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực đến tình trạng sức khỏe. Do đó việc xét nghiệm Folate là rất cần thiết.
1. Định lượng Folate là gì?
Folate là một nhóm các chất thường được biết đến dưới dạng vitamin B9 bao gồm acid folic, dihydrofolate (DHF), tetrahydrofolate (THF),… Đây là một trong những yếu tố cần thiết trong quá trình hình thành hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu bình thường của cơ thể.
Folate đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường tế bào, xây dựng cơ và hình thành hemoglobin, vì vậy thiếu hụt folate là một trong các nguyên nhân chính gây thiếu máu. Bên cạnh đó, folate còn hỗ trợ những trường hợp bị rối loạn tình cảm và tâm thần.
Folate là dạng các vitamin nhóm B tan trong nước. Nó có nhiều trong các loại thịt đỏ, gan, lòng đỏ trứng, các rau có màu xanh đậm, các loại ngũ cốc và đậu. Ngoài ra, cơ thể cũng có khả năng tự sản sinh ra được loại Vitamin này và nó sẽ được lưu trữ ở gan.
Folate rất cần thiết cho sự tăng trưởng, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh. Nó góp phần quan trọng trong sự phát triển bình thường của thai nhi, nó giúp tăng trưởng tế bào và mô cũng như tạo ra DNA mang thông tin di truyền. Phụ nữ mang thai cần bổ sung đầy đủ vitamin này trong thời kỳ mang thai, điều này có thể giúp ngăn ngừa các khiếm khuyết về sưng não và tủy sống, chẳng hạn như spina bifida và hở môi hay hở hàm ếch.
Khi cơ thể thiếu hụt axit folic sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực đến tình trạng sức khỏe. Bởi vậy, trong chế độ dinh dưỡng mỗi ngày, mọi người cần cân nhắc để bổ sung những hàm lượng dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.
2. Khi nào cần thực hiện xét nghiệm Folate?
Phần lớn xét nghiệm định lượng Folate sẽ được chỉ định nếu người bệnh có biểu hiện thiếu hụt axit folic hoặc thiếu máu. Ngoài ra, đôi khi bác sĩ cũng chỉ định thực hiện xét nghiệm trên nếu bạn có dấu hiệu thiếu hụt vitamin B12.
Một người thiếu vitamin B9 hoặc B12 có thể bộc lộ những triệu chứng như:
- Tiêu chảy hoặc táo bón.
- Lưỡi sưng đỏ.
- Chảy máu nướu răng.
- Mất khẩu vị, chán.
- mệt mỏi, suy nhược.
- Đau đầu.
- Tê bì.
- Gặp khó khăn trong việc đi lại.
- Mất trí nhớ.
Mặt khác, nếu thiếu hụt axit folic là do thiếu máu phát sinh, bạn còn có nguy cơ bắt gặp những dấu hiệu gồm:
- Màu da nhợt nhạt, tái xanh.
- Chóng mặt.
- Nhịp tim nhanh.
- Khó thở.
- Lú lẫn, đờ đẫn.
Bên cạnh đó, trong suốt giai đoạn chữa trị, bạn cũng sẽ cần làm xét nghiệm folate để đánh giá mức độ hiệu quả của quá trình điều trị.
Ngoài ra, xét nghiệm trên còn dành cho những người mắc phải chứng rối loạn đường ruột như không dung nạp gluten (bệnh Celiac) hay viêm ruột từng vùng (bệnh Crohn). Nguyên nhân là do các vấn đề sức khỏe này có thể gây cản trở quá trình hấp thụ axit folic của cơ thể.
Thêm vào đó, mẹ bầu cũng là đối tượng cần làm xét nghiệm folate nhằm đảm bảo sự phát triển bình thường của thai nhi.
3. Xét nghiệm Folate có nguy hiểm không?
Nhìn chung, quá trình lấy máu để đo nồng độ axit folic ở một người không có rủi ro đáng kể. Những cảm giác đau nhói, tình trạng bầm tím hoặc sưng ở vị trí rút máu hoàn toàn bình thường. Bạn có thể xoa dịu các triệu chứng bằng phương pháp chườm ấm.
Tuy nhiên, một số người bị rối loạn chảy máu có nguy cơ xuất huyết quá nhiều sau khi lấy mẫu máu. Vì vậy, bạn cần báo trước cho bác sĩ về tình trạng sức khỏe của bản thân.
4. Ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm Folate
Bình thường nồng độ Folate trong huyết thanh giao động trong khoảng: 9.5 – 45.2 nmol/L. Dựa vào tham số trên, kết quả xét nghiệm Folate được đánh giá như sau:
4.1. Giá trị cao
Nồng độ acid folic cao trong máu có thể do chế độ ăn chứa nhiều thực phẩm giàu acid folic, uống vitamin hoặc uống thuốc acid folic. Theo đó, việc sử dụng nhiều acid folic hơn nhu cầu của cơ thể thường không gây ra vấn đề ảnh hưởng tới sức khỏe.
Nồng độ acid folic cao cũng có thể có thể do thiếu hụt vitamin B12. Các tế bào cơ thể rất cần vitamin B12 để sử dụng acid folic. Vì vậy, nếu nồng độ vitamin B12 thấp, các tế bào sẽ không thể tiêu thụ acid folic dẫn tới tình trạng acid folic tích tụ trong máu.
4.2. Giá trị thấp
Nồng độ acid folic thấp có thể do các nguyên nhân liên quan đến chế độ ăn uống, nghiện rượu hoặc rối loạn ăn uống như chán ăn tâm thần.
Theo đó, nồng độ acid folic thấp cũng có thể bắt nguồn từ việc cơ thể gặp vấn đề trong việc hấp thu hoặc sử dụng acid folic, chẳng hạn như thiếu vitamin C, bệnh gan, bệnh Celiac hoặc bệnh Crohn.
Nồng độ acid folic thấp có thể gây ra vấn đề với một số đối tượng như:
- Phụ nữ mang thai cần thêm acid folic cho thai nhi đang lớn.
- Những người bị thiếu máu tán huyết, một tình trạng gây ra sự phá hủy nhanh chóng của các tế bào hồng cầu, cần nhiều acid folic để tạo ra nhiều tế bào hồng cầu hơn.
- Ở những bệnh nhân suy thận và một số loại ung thư, cơ thể có thể sử dụng hết acid folic một cách nhanh chóng. Bệnh nhân cần được làm sạch máu bằng máy (lọc thận).