Tổng quan về bệnh lý Quai bị?
Bệnh quai bị, hay còn gọi là bệnh má chàm bàm, là bệnh truyền nhiễm do virus làm sưng tuyến nước bọt và gây đau. Thời gian từ lúc người bệnh nhiễm phải virus và bị bệnh kéo dài từ 12 đến 24 ngày.
Virus có trong các hạt nước bọt hoặc dịch tiết mũi họng bắn ra ngoài không khí khi bệnh nhân ho, hắt hơi, khạc nhổ, nói chuyện…, người lành hít phải trực tiếp hoặc qua các đồ dùng bị nhiễm dịch hô hấp do bệnh nhân thải ra sẽ có nguy cơ mắc bệnh. Những người bị quai bị thường có nhiều khả năng lây nhiễm nhất từ hai ngày trước khi các triệu chứng xuất hiện đến sáu ngày sau khi các triệu chứng kết thúc.
Đây là bệnh khá phổ biến ở trẻ em và thường xuất hiện với các triệu chứng sốt cao, khoảng 39,4°C, tiếp theo là sưng các tuyến nước bọt trong vài ngày tới. Các tuyến sẽ tiếp tục sưng và đau trong 1-3 ngày. Vào thời điểm này, má của trẻ sẽ sưng lên. Trẻ cũng sẽ cảm thấy đau khi nuốt, nói, nhai, hoặc uống nước có tính axit.
Ý nghĩa của chỉ số Mumps IgM/IgG?
Xét nghiệm giúp phát hiện kháng thể IgM và IgG trong cơ thể sau khi nhiễm virus Mumps (virus quai bị) hoặc sau khi tiêm vaccine phòng bệnh. IgM là loại kháng thể đầu tiên được tạo ra sau khi nhiễm trùng hoặc tiêm chủng. Mức độ kháng thể IgM (hiệu giá) tăng trong vài ngày, đạt mức cao nhất, và sau đó bắt đầu giảm dần trong vài tuần tiếp theo.
IgG được sản xuất muộn hơn, nhưng khi chúng phát triển, chúng sẽ tồn tại trong cơ thể suốt đời, giúp bảo vệ chống lại sự tái nhiễm trùng. Đôi khi, hai mẫu máu được thu thập cách nhau vài ngày (mẫu cấp tính và mẫu dưỡng bệnh) và mức độ kháng thể được đo và so sánh. Điều này có thể giúp phân biệt giữa nhiễm trùng đang hoạt động và nhiễm trùng trước đó.
Ảnh hưởng tới sức khỏe của bạn như thế nào?
Xét nghiệm này có thể được sử dụng để xác nhận khả năng miễn dịch, chẩn đoán quai bị hoặc theo dõi tình trạng bệnh nhân. Kháng thể của quai bị là các protein cụ thể được sản xuất bởi hệ thống miễn dịch để bảo vệ cơ thể trước sự tấn công của virus gây bệnh. Hai loại kháng thể được sản xuất là:
Kháng thể IgM:
- Kháng thể IgM sẽ xuất hiện đầu tiên trong máu sau khi cơ thể tiếp xúc với virus gây bệnh quai bị hoặc sau tiêm chủng. Kháng thể IgM tăng trong vài ngày đến một mức tối đa và sau đó bắt đầu giảm dần ở các tuần tiếp theo.
- Nếu kháng thể IgM xuất hiện trong những người chưa tiêm chủng, có khả năng người này đã bị lây nhiễm bệnh quai bị. Tuy nhiên, nếu cả 2 kháng thể cùng xuất hiện thì người này đã mắc bệnh quai bị.
Kháng thể IgG:
- Kháng thể này sẽ xuất hiện muộn hơn nhưng lại rất hiệu quả trong việc bảo vệ cơ thể chống lại nhiễm trùng.
- Khi kháng thể IgG có mặt trong người đã được tiêm phòng và/hoặc hiện tại không mắc bệnh, chứng tỏ người này miễn dịch với virus gây bệnh quai bị.
Nếu một người không có cả kháng thể IgM và IgG thì không được xem là miễn nhiễm với virus bệnh quai bị. Vì kết quả có thể do chưa tiếp xúc với các loại virus, bởi IgG xuất hiện muộn hoặc vì người đó không có phản ứng kháng thể bình thường.
Phòng ngừa bệnh quai bị:
- Cách phòng ngừa bệnh quai bị tốt nhất hiện nay là tiêm vắc xin. Vaccin có tác dụng kích thích cho trẻ em sản sinh ra các kháng thể để kháng bệnh. Nếu bắt đầu tiêm từ 9 tháng tuổi thì tiêm 3 lần, lần 1 lúc 9 tháng tuổi, lần 2 sau lần 1 sáu tháng, lần 3 khi trẻ từ 4-12 tuổi. Nếu bắt đầu tiêm từ 12 tháng tuổi thì tiêm 2 lần, lần 1 lúc 12 tháng tuổi lần 2 từ 4-12 tuổi.
- Trường hợp tiêm chủng khẩn cấp được chỉ định cho trẻ từ 12 tháng tuổi, trẻ vị thành niên và người lớn nếu đã có tiếp xúc với bệnh nhân quai bị nhưng bị mắc quai bị lần nào và chưa được tiêm chủng theo lịch phòng bệnh quai bị.
- Trong trường hợp không có chống chỉ định, vắc xin cần được tiêm không muộn hơn 72 giờ kể từ khi có tiếp xúc với bệnh nhân.
- Phòng bệnh quai bị thụ động với globulin miễn dịch, dùng cho người tiếp xúc với virus quai bị mà chưa được tiêm vắc xin trước đó.
- Cách ly bệnh nhân tại nhà với thời gian khoảng 9 – 10 ngày cho đến khi khỏi bệnh và không còn khả năng lây bệnh.